Search the Community

yasal sürüngenler hakkında pek bir bilgi yok gibi forumda olsa bile eksik yada çok eski

Uromastyx ornata Agamidae kertenkele ailesinin 22 Uromastyx türünden biri ve dünyada en bilineni olan Uromastyx ornata; Suudi Arabistan, İsrail ve Mısır’ın vadilerindeki çatlaklarda ve kayaların arasında yaşar. Tam otçul olan bu kertenkele türünde cinsiyetler farklı renklerdedir. Erkeklerinin taban renkleri yeşil, mavi bazen de kırmızıyken; dişilerin renkleri açık bronzdan pembeye dönüktür. Her iki cinsiyette de taban renginin üzerinde sarı benekler vardır ancak bunlar erkeklerde daha belirgindir. Üreme zamanı erkeklerin rengi daha da ihtişamlı tonlara bürünür. Yavru ve gençler çok hareketlidir, adeta devamlı bir tırmanış hali içindedirler. Teraryumlarındaki her köke, kayaya inip çıkar hatta oralardan camlara uzanırlar. Yetişkinler ise gayet sakindir, genelde gün boyu az hareket ederek ısınmayı tercih ederler. Tam renklerini almaları 3-6 yıl alır. Karakteristik yapıdaki kuyrukları; epey uzak bir geçmişten gelen, ejdervari ve gizemli bir görünüm verir. Üçgen kafası ve tombiş yanakları ise bu gizemli çekiciliğine sempatik bir sevimlilik katar. Genel Teraryum Dekoru Bağımsız canlılar olduklarından tek beslenmelidir ancak birlikte büyüyen Uromastyxler ılımlı davranmaları koşuluyla gruplar halinde beslenebilir. Mesela kendi grubum 2 dişi ve 2 erkekten oluşuyor; aldığım kişide de uzun zamandır böyle uyum içinde yaşadıklarından ayırma gereği duymadım. Üstelik daha oldukça genç olduklarından çok da hareketliler bu yüzden gün boyu toplu hareketlerini izlemek çok keyifli. 80x40x40 ya da 100x50x50 cm ölçülerinde bir teraryumda yaşamaları uygun olacaktır. Malzeme olarak ahşap, cam, plastik kullanabilirsiniz. Yüksek sıcaklığın olduğu bir çöl bölgesini taklit edeceğimizi unutmayalım. Aynı sakallı ejderlerde olduğu şekilde ısıtıcı lambalı bir sıcak bölge ile UVB 10.0 lambalı bir soğuk bölge yaratacağız ve hayvanın bu iki bölge arasında geçiş yapabilmesi için de teraryumun çok dar bir alan olmaması gerekiyor. Tırmanma ve mağara ihtiyacı için dallar, kökler ve kayalardan yardım alacağız. Bunları dekoratif bir şekilde yerleştirerek bir yandan ısıtıcı lambaya doğru bir yükselti oluşturmalı, diğer yandan ise soğuk bölgede gereğinde altında uzanıp uyuyabilecekleri mağaralar yaratmalıyız. Aydınlatma ve Isıtma Basking alanında yani yükseltisinin üstüne çıkıp güneşleneceği kısımda bir ‘basking spot’ ampul, seramik lamba, infrared ampul veya ısı veren, tasarrufsuz, şeffaf renkteki ampullerden koyacağız. Bunlardan seramik lamba sadece ısı verir, ışık vermez; diğerleri ise hem ışık hem de ısı verirler. İnfrared kırmızı renkte ışık sağlar. Sıcak bölge 49-55 Santigrat derece arasında olmalıdır yani bir sakallı ejderden daha yüksek sıcaklığa ihtiyaç duyarlar. Sıcaklığı oluşturmanın en uygun yolu bir termometreyle kurulum yapmaktır. Eğer teraryumun yüksekliğinden ötürü gerekli sıcaklığa ulaşamıyorsanız, kaya veya köklerle yaptığınız yükseltinin üzerindeki sıcaklığı ölçebilirsiniz. Uromastyx de içgüdüsel olarak o tepe noktayı arayıp bulacaktır. Sıcak bölgenin hemen yanına soğuk bölgeyi oluşturacak ve güneşlenirken aynı zamanda UVB’sini de almasını sağlayacak olan UVB 10.0 değerindeki floresanı takacağız. Burada önemli olan nokta; diğer bazı sürüngenler için satılan UVB 5.0 değerli floresanlardan almamaktır çünkü bunlar bir çöl türü olan Uromastyxlere yeterli yoğunlukta UVB sağlamaz. Hatırlarsanız aynı durum sakallı ejderlerde de geçerlidir; onlarda da çöl türü olduklarından soğuk bölgede UVB 10.0 floresan kullanılır. Ayrıca bu lambanın dolan ömrü nedeniyle 6-12 ayda bir yenilenmesi gerekir. Sıcak bölgede kullandığımız ampullerin artık ısı/ışık vermemesinden ömrünün dolduğunu veya patladığını anlayabilirsiniz. Ancak konu UVB ampul ise ışık vermeye devam eder ama UVB yoğunluğu azalır ve bizler bunu çıplak gözle anlayamayız. Bu şekilde senelerce kullanmaya devam edersek hayvanımızın yüksek UVB ihtiyacı karşılanamayacaktır. Soğuk bölgedeki sıcaklık 27-32 derece arasında olmalıdır. Gündüz aktif canlılar olduklarından, sindirim işlemlerinin tamamlanabilmesi için gündüz 10-12 saat ışığa gereksinim duyarlar. Gece oda sıcaklığı 20 derecenin altına düşmedikçe, ilave bir ısıtmaya ihtiyaç duymazlar böylece tüm ışıklar kapatılabilir. Taban Malzemesi Kertenkelelerde sık rastladığımız kumdan ötürü bağırsak tıkanması Uromastyxler için de tehlike oluşturmaktadır bu yüzden kalsiyumlu kumlar ve iri tanecikli kumlar kesinlikle önerilmez. Masraflı ancak görüntüsü gayet hoş ve aynı zamanda Uromastyxler için doğal bir besin kaynağı olan darı yaygın şekilde tercih edilmektedir. Darıdan hem kuru besin kaynağı olarak hem de ıslandığında kolaylıkla filizlenmesi sayesinde taze filiz olarak yararlanırlar. Ayrıca kazmaktan hoşlanan bu canlılar darının bu avantajından da faydalanacaktır. 2-3 cm yüksekliğinde kullanılabilir. Başka bir alternatif de 0 numara kumdur. Bunda yine kazma içgüdüsünü kullanabilseler de çok tozlu bir kum olmamasına dikkat edilmelidir. Tercihen sürüngenlere özel kumlardan seçilmesi gerek tozsuz olması gerekse renk uygunluğu yönünden doğru olacaktır. Kağıt havlu veya boş bırakmak da tıkanmaya karşı güvenli tarafta olmanın en emin yollarıdır. Öte yandan kazmaktan hoşlanan bu canlılar kağıt havluları kısa sürede kaldırırlar, özellikle de gençlerse birkaç dakika içinde tabanın tamamen boş kalacağını size söyleyebilirim. Bu durumda yapacakları dışkılara basarak dağıtacaklarından ayrıca bunları dikey camlara da bolca bulaştıracaklarından bahsedersem herhalde bu malzeme seçiminin pek de doğru olmadığını tahmin edersiniz. Aynı şey sakallı ejderler için de geçerlidir. Gazete içerdiği boyalı kimyasallar nedeniyle pek sevilmese de aslında kağıt havlu veya boş tabandan epeyce uygundur. Birkaç kat kalınlığında sereceğiniz gazetenin üstüne koyacağınız kaya ve kökleri de düşünürseniz kolay kolay parçalanmayacağını hayal edebilirsiniz. Dışkıları da kısa sürede olabildiğince emecektir. Geceleri ise Uromastyx’inizi bulamazsanız hiç şaşırmayın çünkü gazetenin boş kısımlarından kazarak girmeyi başardığı yaprakların arasında uyuyor olacak. Her sabah güneşin doğuşuyla yapraktan mağarasından çıkıp yiyecek aramaya başladığını hayretle izleyeceksiniz. Beslenme ve Diyet Tam otçul olan bu türün hiçbir şekilde canlı yeme yani böceklere ve kurtlara gereksinimi yoktur. Temel gereksinimleri yeşilliktir. Yetişkin bir Uromastyx’in günlük yem kaplarını doldurmak tam bir zevktir çünkü kendinizi aynı anda bir muhabbetkuşu, bir tavşan ya da ginepig ve bir sürüngen besliyormuş gibi hissedebilirsiniz. Bir kaba taze maydonoz, marul, roka, tere, maskolin, karalahana, turp yaprakları, fesleğen, adaçayı, frenk maydonozu veya hindiba koyarsınız. Diğer kabı kuru ot veya çayırotuyla doldurursunuz. Bir diğerinde ise pişmemiş bezelye, mercimek, kuş yemi ve poleni karıştırıp sunabilirsiniz. Sürprizleri bitmedi… Yenebilen çiçekler de Uromastyxlerin listesindedir; hele ki bunları balkonunuzda bahçenizde saksılarda yetiştirirseniz tadından yenmez. Dahlia, krizantem/kasımpatı, kadife çiçeği, gül, sardunya, hercai menekşe, zambak ve balkabağı çiçeği. Üreme Üretimin başarılı olması için Aralık-Şubat ayları arasında teraryumdaki aydınlatma süresi kademeli olarak düşürülüp, sonra yine kademeli olarak arttırılarak yapay bir kış uykusu sağlanarak metabolizmaları dinlendirilebilir böylece bahar ayında yaşanan uyanmayla birlikte çiftleşmeye daha istekli olmaları, dolayısıyla da başarılı bir çiftleşme amaçlanır. Çiftleşme sakallı ejderlerde olduğu gibi serttir. Erkek, dişiyi boynundan yakalar ve hareketsiz biçimde sabit kalmasını sağlar. Birleşme başarılı ise dişi 4-6 hafta sonra yumurtlar. Dişinin yaşına ve boyutuna bağlı olarak 4-20 adet yumurta bırakması beklenir. Bunun için ön hazırlık olarak teraryuma bir yumurtlama kabı konması gerekir. İçine kum ve nemli torf karışımı koyabiliriz. Yumurtlanan yumurtaları ters çevirmeden, nemli perlit veya vermikülit dolu steril bir kaba alıp inkübatöre yerleştiririz. Sıcaklığı sakallı ejderlerden yine daha yükseğe ayarlarız ki, teraryumda da bu çöl türünün daha yüksek bir basking alana ihtiyaç duyduğunu hatırlıyorsunuzdur. Yumurtaların gelişimi için uygun sıcaklık 33 derecedir, inkübasyonun 60-70 günde tamamlanması beklenir. Çıkan yavrularda taban malzemesi olarak kesinlikle kum veya kuş yemi kullanılmaz zira ufak olduklarından çok kısa sürede tıkanma tehlikesiyle karşı karşıyadırlar. Bu yüzden kağıt havlu veya gazete tercih edilir. Yavrular ilk günden yem yemeye başlarlar. İnce doğranmış yeşilliklerin verilmesi en uygunudur; yetişkinlerin yediği bezelyelerin, kuşyemlerinin ve mercimeklerin bir yaşına kadar verilmesi doğru olmaz. Sıcaklık ve UVB ihtiyaçları yetişkinleriyle aynıdır. Nem ihtiyaçlarını aynı yetişkinleri gibi taze yeşilliklerden karşılarlar, su kabı konmasına gerek yoktur. Ancak rahat deri değişimi için büyüklerinde olduğu gibi ılıktan biraz sıcak suda banyo yaptırılabilirler.